Từ đầu năm 2025 đến nay theo báo cáo của Trung tâm chống độc Bệnh viện Bạch Mai, Khoa hồi sức cấp cứu của Bệnh viện đa khoa một số tỉnh/thành phố đã ghi nhận nhiều trường hợp phải cấp cứu có liên quan đến việc sử dụng rượu không đảm bảo an toàn, rượu không rõ nguồn gốc xuất xứ, rượu có hàm lượng Methanol cao, trong đó có ca tử vong.
1. Ngộ độc rượu: Là do lạm dụng rượu hoặc sử dụng rượu không bảo đảm an toàn thực phẩm (sử dụng rượu được sản xuất từ phương pháp lên men thủ công dễ tạo ra Methanol, rượu pha chế từ cồn công nghiệp có chứa Methanol hoặc cồn Methanol, rượu ngâm thuốc, rượu ngâm cây rừng độc, rượu ngâm phủ tạng động vật…). Bộ Y tế cho biết rượu bia là một trong những nguy cơ gây tàn tật và tử vong hàng đầu tại Việt Nam. Rượu thường và rượu pha cồn công nghiệp rất khó phân biệt và đều có thể gây ngộ độc.
Không thể phân biệt bằng khứu giác và vị giác
2. Phân loại ngộ độc rượu:
* Ngộ độc rượu Etylic (Ethanol): Phụ thuộc vào số lượng rượu uống và tần suất, thời gian uống rượu ngộ độc rượu Etylic bao gồm ngộ độc rượu cấp tính và ngộ độc rượu mạn tính.
- Ngộ độc rượu cấp tính: Giai đoạn đầu có biểu hiện nói nhiều, giảm khả năng kiểm soát, giai đoạn sau tri giác giảm, giảm khả năng tập trung tư tưởng, buồn nôn, nôn, lờ đờ, hạ huyết áp,…
- Ngộ độc rượu mãn tính: Do uống rượu kéo dài, dẫn đến sút cân, chán ăn, tiêu chảy do tổn thương gan và ruột, xơ gan, ung thư.
* Ngộ độc rượu Metylic (Methanol): Do uống nhầm Methanol hoặc uống rượu có chứa Methanol. Chỉ cần uống 5-15ml có thể gây ngộ độc nặng, 15ml trở lên gây mù lòa, 30ml có thể gây tử vong. Trường hợp nhẹ, người uống có cảm giác say say, chóng mặt, buồn nôn, nôn, nhức đầu. Trường hợp nặng, sẽ rối loạn tiêu hóa, nôn ra máu, co giật, hôn mê, thở nhanh, huyết áp giảm, đồng tử giãn, xuất tiết võng mạc và tử vong.
Bác sĩ cấp cứu một trường hợp ngộ độc rượu chứa Methanol.
3. Phòng, chống ngộ độc rượu:
* Đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh rượu:
- Rượu thuộc nhóm hàng hóa nhà nước hạn chế kinh doanh. Tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh sản phẩm rượu (phân phối, bán buôn, bán lẻ) phải có giấy phép và tuân thủ các quy định của pháp luật về sản xuất, kinh doanh rượu.
- Không sản xuất, kinh doanh rượu không đảm bảo an toàn thực phẩm: rượu pha chế từ cồn công nghiệp chứa Methanol, rượu pha chế từ nguyên liệu không bảo đảm chất lượng, không rõ nguồn gốc, xuất xứ và nhãn mác.
* Đối với người tiêu dùng:
- Phụ nữ mang thai uống nhiều rượu có thể gây sinh non, ảnh hưởng đến phát triển thể chất, tinh thần, trí tuệ của đứa trẻ, gây ngộ độc cho thai nhi.
- Không uống cồn công nghiệp và rượu có hàm lượng Methanol >0.1% vì có thể gây mù mắt và tử vong.
- Không uống rượu nồng độ từ 30 độ trở lên vượt quá 30ml/người/ngày.
- Không uống rượu ngâm với lá, rễ cây, phủ tạng động vật không rõ độc tính hay rượu ngâm theo kinh nghiệm cá nhân, không rõ nguồn gốc, xuất xứ và nhãn mác.
- Không uống rượu khi: không biết đó là rượu gì, rượu không rõ nguồn gốc, rượu không công bố tiêu chuẩn chất lượng, khi đang đói, mệt hoặc đang uống thuốc điều trị.
- Trẻ em dưới 16 tuổi không được uống rượu bia.
- Người bình thường không nên uống quá 1 đơn vị rượu/ngày (1 đơn vị rượu chứa 10g cồn), tương đương:
+ 30ml rượu mạnh
+ 100ml rượu vang
+ 2/3 chai 500ml hoặc 330ml bia hơi (5 độ) hoặc lon bia 330 ml (5 độ).
Bên cạnh đó, rượu bia cũng là nguyên nhân lớn nhất gây ra các vụ gây rối trật tự xã hội và các vụ bạo lực gia đình ở Việt Nam.
Sử dụng rượu bia đã và đang gây nên gánh nặng đối với y tế, kinh tế và gia tăng các vấn đề xã hội. Mỗi người cần tự giác điều chỉnh, không nên lạm dụng uống nhiều rượu bia và biết uống “có điểm dừng”, uống “có trách nhiệm”, không xúi giục, kích động, lôi kéo, ép buộc người khác uống rượu bia; đặc biệt, tuyệt đối không điều khiển phương tiện tham gia giao thông khi đã uống rượu bia../.
TTKSBT